DİJİTAL İKİZ (Digital Twin)

İnsan yüzü dijital ikiz modeli
Kaynak: networkworld.com

Dijital İkiz kavramı 2002 yılından beri kullanılan bir kavram. Ancak tüm dünyada yaygınlaşması ve bizlerin hayatına girmesi Nesnelerin İnterneti (IoT) teknolojisinin yaygınlaşması ile mümkün oldu. Günümüzde iş ve sanayi dünyasının olmazsa olmaz teknolojisi olmak yolunda çok hızlı bir şekilde ilerliyor. Sanal İkiz teknolojisi Gartner’ın (100’ün üzerinde ülkede faaliyet gösteren uluslar arası bir araştırma şirketi) 2018’de yayımladığı En Stratejik 10 Teknoloji Trendi Listesinde kendisine yer bulabildi.

En basit haliyle, Dijital İkiz bir prosesin, ürünün ya da hizmetin sanal modelidir. Fiziksel ve sanal dünyalar arasında kurulan bu köprü kritik verilerin analiz edilmesini, problemlerin daha oluşmadan fark edilebilmesini, arızalara bağlı duruşların azaltılmasını ve sistemi geliştirecek yeniliklerin yapılabilmesine imkan verir.

Kafalar biraz karıştı mı? Bu yazının sonunda emin olun herşey daha net olacak.

DİJİTAL İKİZLERİN YÜKSELİŞİ

Fiziksel olarak yakınınızda olmayan sistemleri nasıl yönetecek, çalıştıracak ya da tamir edeceksiniz? ; Örneğin bir uzay aracını…

NASA mühendislerinin yanıtını aradığı bu soru, onları önce eşleme teknolojisine (pairing technology) ardından da dijital ikiz (digital twin) kavramına getirmiştir.

Eşleme teknolojisinde ilk aşama fiziksel olarak göremediğiniz, dokunamadığınız, üzerinde değişiklikler yapamadığınız uzaydaki bir sistemin (uzay mekiği, uydu vs.) ikizini dünyada elimizin altında yaratmaktır. Sonrasında uzaydaki ikiz kardeşten gelen sinyallere/verilere göre istediğimiz analiz ve simülasyon çalışmalarını bu kopya üzerinde yapar ve kararlarımızı buna göre verebiliriz. Bu sayede bizden kilometrelerce uzaktaki sistemler hakkında daha gerçekçi öngörüler yapmak ve daha doğru kararlar vermek mümkün olmuştur. NASA’nın eline sağlık.

NASA’nın uzay mekikleri için uyguladığı eşleşme modeli
NASA Eşleme Modeli

Dijital İkiz kavramı ilk olarak 2002’de Dr. Michael Grieves* tarafından NASA’nın eşleme teknolojisinin geliştirilmesi sonucunda ortaya atılmıştır.
*ABD’li yazar, iş adamı, akademisyen. 2009 yılından beri NASA’a danışmanlık yapmaktadır.

2013 senesinde ABD Hava Kuvvetleri Araştırma Labovatuarı’ndan Eric Tuegel Dijital İkiz kavramını geliştirmiş ve uçak gövdesi modeline (Airframe Digital Twin) uygulamıştır.

Bu model tasarım, test ve doğrulama, imalat ve montaj, bakım / onarım, sürdürülebilirlik konularında ürünün kullanım ömrü boyunca analiz ve öngörüler yapabilen ve bu sayede karar alma mekanizmalarını destekleyen bir simülasyondur.

“Dijital İkizin en büyük avantajı, ekipmanlarımızı sanal ortamda oluşturarak, test edebilmemizdir. Bu sayede ekipmanlar ancak gereksinimlerimizi tam olarak karşıladığında üretim aşamasına geçiyoruz”.

John Vickers
NASA Üretim Uzmanı ve Uluslararası Üretim Merkezi Yöneticisi

Dijital ikiz kavramı nesnelerin interneti (IoT) ve bulut bilgi işlem (cloud computing) ile birlikte daha etkin hale gelmiş ve basit bir fizikselden sanala kopyalama prosesinin ötesine geçmiştir.

Günümüz Dijital İkiz uygulamaları yapay zeka / makine öğrenimi (machine learning) sayesinde geçmişten günümüze oluşturdukları veri havuzları sayesinde parça ve/veya sistemlerin dizayn edildikten sonraki, imal edildikten sonraki veya en son bakımlarından sonraki kullanım ömürleri hakkında öngörüler yapabilmektedir.

DİJİTAL İKİZ NEDİR ?

Birbirine dokunan iki el. Dijital ve gerçek.
Kaynak: seoforgrowth.com

Dijital ikiz, gerçek zamanlı verileri kullanarak fiziksel bir nesnenin veya sistemin gerçek hayat ile uyumlu davranacak şekilde modellenmiş sanal bir kopyasıdır. Bu dijital nesneleri fiziksel nesnelerle eşleştiren dinamik ve öğrenen bir modelleme teknolojisidir.

Dijital ikiz bir ürün ya da sürecin dijital replikasıdır. Ürün ya da sürecin tüm yaşam süresi boyunca onun sanal eşleniği olarak varlığını sürdürür.

Dinamik bir modeldir. Sensörler ve/veya diğer yollarla aldığı verilere göre durumu analiz eder ve değişimlere karşı aksiyon alır. Aldığı milyonlarca veri ile birlikte öğrenir ve modeli yüksek korelasyon seviyesine taşıyacak değişiklikler yapar.

Bir ürünün dijital ikizi, ürünün gerçek dünyadaki davranışlarını sergileyen sanal bir kopyasıdır. Dijital ikizler sorunları tespit etmemize, yeni ayarları test etmemize, her türlü senaryoyu simüle etmemize, analiz etmeniz gereken şeyleri analiz etmemize yardımcı olur.

NEDEN SANAL İKİZ ?

Dijital ikizler esasen, herhangi bir fiziksel sistemin geçmişini ve mevcut işleyişini anlamamızı ve geleceğe yönelik öngörüler yapmamızı sağlayan bir ara yüz sunar. Bunlar, fiziksel dünyayı optimize etmek için kullanılabilen, operasyonel performansı ve iş süreçlerini önemli ölçüde geliştiren dijital varlıklardır.

Gerçek hayatta yapılması maliyetli, uzun süreli, zor (ve hatta bazen hiç mümkün olmayan) işleri dijital ortama taşıyarak kompleks ürün veya hizmetlerin tasarım, geliştirme, imalat, bakım, işletme gibi aşamalarında kalite artışı ve maliyet düşüşü sağlanır.

Bu firmaların rekabet gücünü ve müşteri memnuniyetini doğrudan etkiler. Önümüzdeki yılların rekabet ortamında bu görmezden gelinemeyecektir.

“Dijital İkizler, bir işin varlığı ve iş sürecinin döngüsü açısından bir zorunluluk haline geliyor. Bu zorunluluğu yerine getirmeyen şirketlerin rekabet yarışında geride kalacağını söyleyebiliriz”.

Thomas Kaiser
SAP IoT Başkan Yardımcısı

DİJİTAL İKİZ NE İŞE YARAR ?

Dijital İkiz teknolojisinin ne işe yarayabileceğini temel kavramlar üzerinden özetlemeye çalışalım:

Betimleme/Tanımlamak: Ürününüzü, hizmetinizi, kurduğunuz bir sistemi ya da tüm fabrikanızı görünürkılar. Sistem sayesinde kilometrelerce uzaktaki geminizin durumunu merkez ofisinizden izeleyebilirsiniz. Bir bakışta hepsini göremeyeceğiniz fabrikanızın tüm kritik parametrelerine bir ekrandan kolayca ulaşabilirsiniz.

Sorgulamak: Basit veya kompleks modellediğiniz sistemdeki sorunlu veya geliştirilebilir noktaları görebilmenizi sağlar.

Geliştirmek: Sisteminizin durumunu, sorunlarını, iyileştirilebilir noktarını analiz etmenize ve bunun sonucunda da geliştirmenize olanak verir.

Anlık Teşhis: Fiziksel ikiz üzerinden gelen verileri anında işleyerek yolunda gitmeyen bir durumu, olası acil durumları anında fark etmenizi sağlar.

Öngörülü Olmak: Olası arızaları, aksaklıkları, yedek parça, tamir, bakım ihtiyaçlarını öngörebilmenizi sağlar. Bu sayede bunlara hazırlıklı olur, etkilerini en aza indirecek şekilde planınızı yapabilirsiniz.

Geliştirici Olmak: İleriye dönük düzeltici, iyileştirici aksiyonlar almanızı sağlar.

DİJİTAL İKİZ NASIL ÇALIŞIR ?

Dijital İkiz kavramını ilk kullananların başında gelen “Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi” isimli kitabın yazarı olan Michael Grieves’e göre dijital ikiz modelli bir yapıyı kurgulamak için üç etmen bulunuyor:

• Dijital ikizi oluşturulacak ürünün gerçek ortamdaki hali.
• Ürünün sanal ortamdaki hali.
• Gerçek ortamdaki ürünü sanal ortama taşımamızı sağlayacak gerçek ürün ile sanal ürün arasında köprü konumunda olacak veriler.

Bu basit tanımı biraz daha detaylandıralım dersek;

Dijital İkiz için ;

• Sensörlerle desteklenen, nesnelerin interneti prensibine uygun işleyen, ağa bağlı bir cihaz / sistem ve

• Makine öğrenmesi ve ileri analitik özelliklere sahip bir model gerekir.

• Fiziksel ögeye entegre sensörler sayesinde çalışma koşulları, gerçek zamanlı durumlar ve konum gibi bilgiler elde edilir.

• Sensörler veriyi alan ve işleyen bulut tabanlı bir sisteme bağlı olmalıdır. Ardından bu girdi dinamik modele göre işlenir ve bir çıktı üretilir.

Digital twin workflow
Kaynak: rtands.com

Yukarıda bahsi geçen analiz ve çıktı üretme aşamalarında simülasyon, tahminleme ve yapay zeka yöntemleri kullanılıyor. Fiziksel ürünle sürekli iletişim halinde olan dijital ikiz, verileri işleyip farklı senaryolarda sonuçları sunarken aynı zamanda fiziksel ortamdan gelebilecek anlık yeni bilgilere göre durumunu/çıktıyı güncelliyor. Bu sayede sağlanan etkileşimle ürünün performansında kayda değer iyileştirmeler yapılabiliyor.

Sensörün tarifi; “etrafındaki çevre üzerindeki değişiklikleri ve olayları algılayıp onu iletebilen bir sistem” olarak özetlenebilir. Sensör deyince bizlerin aklında ilk olarak elektronik sensörler geliyor ancak sistemlerde kimyasal veya biyolojik sensörlerin de tercih edilmiş olabileceğini hatırlatalım.

Bu noktada sizleri yeni bir kavramla daha tanıştırlarım; Sanal Sensörler.

Sanal Sensörler

Herşeyin sanal ortama aktarıldığı günümüzde sensörler de elbette bundan nasibini almış. Fiziksel sensör kullanamadığınız yerlerde sanal sensörleri kullanabiliyoruz. Sanal sensörler, modellere dayalı akıllı algoritmalardan elde edilen verileri kullanarak bir değeri (sıcaklık veya basınç gibi) oldukça hassas şekilde tahmin etme yeteneğine sahip yazılımlardır.

Dijital İkiz – “Yaşayan” Modeller

Örneğin GE firması rüzgar enerjisinden elektirik üretmemizi sağlayan Haliade 150-6 rüzgâr türbinlerinde bu sanal sensör teknolojisi kullanmış. Bu sanal sensör modelleri motorların çeşitli kısımlarındaki sıcaklığı simüle edebiliyor. Bu hesabı rüzgâr türbini motorlarındaki elektrik akımı beslemesini izleyerek başarmışlar.

NESNELERİN İNTERNETİ (IoT) ile DİJİTAL İKİZLERİN İLİŞKİSİ

Nesnelerin interneti bileşenleri
Kaynak: pinterest.com_forbesmagazine

Teknoloji Fuarlarında tanıtılan inovatif ürünlerin bir çoğu Nesnelerin İnterneti kavramı üzerine tasarlanıyor. Netekim bu fuarların en ünlüsü olan CES 2019’da incelediğimiz ürünlerin bir çoğu da bu özelliği taşıyordu.

Endüstri 4.0 ve Nesnelerin İnterneti, fiziksel nesnelerin üzerine yerleştirilmiş olan sensörler sayesinde sensörlerin izlediği tüm verileri alan ve işleyen bulut tabanlı bir sisteme bağlanması sonucunda, ürünün gerçek zamanlı verilerini almamızı mümkün kılıyor.

Nesnelerin İnternet’i dijital modelimizi fiziksel dünyanın bütün özelliklerini yansıtan gerçek bir ikiz haline getirmek için gereken verileri oluşturmamıza, paylaşmamıza, arşivlememize yardımcı olan bir altyapı sunar.

Bir modele ne kadar fazla bilgi sağlarsanız o model sizin için o kadar doğru tahminlerde bulunabilir. Bir arabanın sadece kaç yıllık bir araba olduğu bilgisini vererek modelden bir sonraki bakım zamanınızı tahmin etmesini ve değişmesi gereken parçaları belirlemesini beklerseniz çok sağlıklı sonuçlar alamazsınız.

Düşünelim modelimizin doğru bir tahmin yapması için hangi bilgileri bilmesi faydalı olurdu:

• Aracın marka, model, yaş, toplam kilometre bilgileri
• Motor özellikleri, şanzıman tipi
• Ağırlıklı olarak hangi şehirde, hangi rotalarda kullanıldığı
• Ortalama hız, ortalama yük, ortalama yolcu sayısı bilgileri
• Sürücünün sürüş karakteri (ne zaman vites değiştirir?, aracı yüksek devirde mi kullanır vb?)
• Çevre koşulları, ortam sıcaklığı
• Yol koşulları (toprak yollarda mı kullanılıyor, şehir içinde mi?)
• Vb…..

Listeyi uzatmak mümkün. Üstelik bu bilgiler devamlı değişiyor. Dolayısı ile anlık değişimleri sonuçlara yansıtacak şekilde sürekli bir bilgi akışı ve sonu gelmeyen bir analiz göngüsü kurmanız da gerekli. Amaç maksimum bilgi girdisi yapıp bunlardan az sayıda ama kritik konularda öngörüler almak olmalıdır.

Aracınız üzerindeki sensörler, cep telefonundaki navigasyon uygulaması, yakıtınızı aldığınız istasyondaki pompa, otoyoldaki gişeler, yollara kurulu ağırlık algalıyıcıları, yollardaki kameralar ve aklımıza gelmeyen sonsuz sayıdaki bilgi kaynağı… Hepsi ortak bir platform üzerinden birbirleri ile haberleşirken milyonlarca byte bilginin akışını sağlıyorlar. Bu sayede modelinizi geliştirip periyodik bakımınızda değişmesi gereken parçalarınız hakkında size en doğru bilgiyi verebiliyorlar.

DİJİTAL İKİZLERİN KULLANIM AMAÇLARI & ÖRNEKLER

Tasarım ve Ürün Geliştirme

GE dijital ikiz modeli
Kaynak: beyondplm.com

Dijital İkiz sayesinde mühendislik projelerinde çeşitli tasarım alternatiflerinin etkisi kolayca keşfedilebilir ve tasarımın gereksinimi karşılayacağından emin olmak için simülasyonlar ve testler yapılabilir.

Dijital İkiz simülasyonları tasarım ve mühendislik ekiplerine dizayn üzerinde sanal ortamda denemeler yaparak sonuçları gözlemleme imkanı verirler. Bu sayede ürün hakkında daha derin bilgiye sahip olup tasarım kararlarını çok daha sağlıklı şekilde verebilirler.

Bu yetenek hiçbir fiziksel prototip üretmeden denemeler ve doğrulama testleri yapmaya imkan verir. Benzer işlerle uğraşanlar bu lüksün bir tasarımcı ve mühendis için ne demek olduğunu daha iyi anlayacaktır.

Bu sayede konvansiyonel metotlarla denemeye cesaret edemeyeceğimiz bazı tasarım fikirlerini denemek ve belki bir atılıma öncülük etme fırsatını çok daha az maliyetle yakalamış oluyoruz.

Dijital İkiz aynı zamanda bir çeşit yeni müşteri ilişkileri platformu olarak da hizmet verir. Gerçek zamanlı toplanan datalar müşterilerinizin ürünlerini nasıl kullandıklarını, ne gibi sorunlar yaşadıklarını, taleplerinin ne yöne doğru evrildiğini görmenizi sağlayacaktır. Bu sayede mevcut ürünlerinizi optimize etme imkanı bulursunuz. Ayrıca yeni ürünlerinizi nasıl tasarlamanız gerektiği hakkında çok değerli veriler elde etmiş olursunuz.

Rolls-Royce fiziksel ve dijital dünyayı iç içe kullanma konusunda lider firmalardan biridir. Bu yolla jet motorlarında bakım planlaması, yakıt tüketimi optimizasyonu ve genel olarak havayollarındaki uçak filolarının sağlıklı ve düşük maliyette işletilmesi konusunda önemli uygulamalar yapmışlar.

Rolls Royce Dijital İkiz uygulamaları
Rolls Royce Jet Motor Modeli

Firmanın Trent XWB model turbo jet motoru hava yollarına bu amaçla veri sağlayan teknolojilerle donatılmış. Kurulan analitik modeller firmaların en üst performansı minimum işletme maliyetlerinde almasını ve güvenlik risklerini oluşmadan önleyebilmeyi sağlamış.

Üretim ve Montaj

Üretim süreçlerinde kalite, maliyet ve verimlilik taleplerini karşılamak için bir imalat sürecinde yapılacak bir değişikliğin sonuçları nasıl etkileyebileceği Sanal İkiz modelleri kullanılarak anlaşılabilir. Bu sayede mevcutta devam eden üretim prosesini hiç bozmadan veya durdurmadan aklımızdaki iyileştirme fikirlerinin gerçekten işe yarayıp yaramayacağını simülasyonlar sayesinde görebiliriz.

Devam eden üretim süreçlerinde sağlanan avantajların yanı sıra henüz fiziksel olarak var olmayan bir üretim hattının veya fabrikanın sanal ortamda modellemesini yapmak da mümkün. Bu noktada karşımıza Dijital Fabrika kavramı çıkıyor. Bir fabrika kurulmadan önce, tüm bileşenlerinin bilgisayar ortamında tasarlanarak fabrikanın çalıştırılması ve sonuçlarının değerlendirilmesi olarak tanımlayabileceğimiz Dijital Fabrika sayesinde, fabrikanın kendisi ortada yokken nasıl çalıştığı öğreniliyor ve en iyi çalışma sisteminin kurulması için gerekli önlemler alınabiliyor.

IDC’nin raporuna göre Akıllı Fabrikalar çok hızlı şekilde hayatımıza girecek. 2022 senesinde üretim hatlarının 40%’ı kendi kendine öğrenebilen ve proseslerini iyileştirebilen özellikte olacaklar.

Siemens dijital ikiz teknolojisinin önemli geliştiricilerinden biri ve dijital fabrika kavramının uygulayıcılığını yapıyor. Bu konu hakkında paylaştığı örneklerden birine göre; ünlü İtalyan otomobil fabrikası Maserati, üretim kapasitesini artırmayı ve “kişiye özel” üretim imajını geliştirmeyi hedefliyordu. Bu noktada Siemens’in Dijital İkiz teknolojisi devreye girdi ve Maserati’nin Ghibli fabrikası Dijital Fabrika teknolojileriyle donatıldı. Proje sonunda yeni ürün geliştirme süresi yüzde 30 kısalırken ürünlerin pazara çıkış süresi 30 aydan 16 aya düştü ve üretilen otomobil sayısında 3 kat artış sağlandı.

Operasyonel İşler

Sanal ikiz öngörülü bakım modeli
Kaynak: iiot-world.com

Operasyonel faaliyetler ve Servis süreçlerinde çalışma süresi, işçi güvenliği ve daha yüksek verimlilik talepleri ile başa çıkmak için teknisyenler artık Dijital İkiz teknolojisine güveniyorlar.

Dijital İkizin işletmelerin en çok ilgisini çeken özelliği sanırım arızaların yaşanmadan önlenebilmesi veya gerekli tedbirlerin alınarak duruşların minimum sürelere indirilmesi olsa gerek.

Bu sayede verim kayıpları ve üretim maliyetleri düşürülebilir. Servis sorumluları ekipman veya sistemi dijital ortamda anlık olarak izleyebilirler. Takip edilen kritik parametreler olası problemlerin önceden fark edilmesini sağlar. Gerekli anlarda işletme parametrelerine ve performans ayarlarına müdahelelerde bulunabilirler. Mümkünse yapılacak ayarlamalarla bu sorunun önüne geçilir. Müdahale kaçınılmaz ise gerekli uyarılar ve hazırlıklar (örneğin yedek parçaların siparişi) önceden yapılır ve duruş süresi en aza indirilmiş olur.

Tam tersi sistem her yönüyle sağlıklı ise gereksiz bir bakım arası iptal edilir ve sistem güvenli şekilde bir süre daha çalıştırılmaya devam edilir.

Bir diğer uygulama alanı da uzman teknisyenlerin uzak lokasyonlardaki arıza ve sorunlara 360 derecelik sanal ortamlarda arttırılmış gerçeklik uygulamaları ile müdahale etmeleridir. Lokasyondan bağımsız şekilde sistemin bütününü, tüm bileşen ve parçalarını dijital ortamda görmek ve analiz etmek mümkün olacak ve karmaşık problemler daha kısa sürelerde çözüme ulaşacaktır.

Aynı şekilde bu teknik uzmanlar 2D ve 3D sunumlarla tüm dünyadaki meslektaşları ile bilgi paylaşımında bulunabilirler. Karmaşık problemleri kişilerden bağımsız olarak çözebilme imkanı sağlanmış olur. Servis süreleri kısalır. Uluslar arası hizmet veren bir şirket için tüm dünyadaki teknik uzman ihtiyacını karşılayabilmenin önünü açan bir uygulama.

Thyssenkrupp dijital ikiz uygulamaları
Thyssenkrupp Uzaktan Teknik Uzman Desteği Modeli

Ünlü asansör üreticisi Thyssenkrupp servis operasyonlarında Microsoft HoloLens and Skypeinto yazılımlarını kullanarak teknisyenlerinin kalite ve verimliliklerini iyileştirmiş. Bu teknisyenler çalışma alanına gitmeden önce arızalı sistemi inceleyerek durum hakkında önden bilgi edinme şansı bulurken uzaktaki teknik uzmanlardan da gerçek zamanlı destek alarak karmaşık problemleri çok daha kısa zamanlarda çözüme kavuşturabiliyorlar. Bu iyileştirmeler sonunda 1-2 saatlik operasyonların 20 dakikanın altına indirilmesi sağlanmış.

SONUÇ

Artık tek çocuk olma dönemi geride kalıyor. Herkesin, her şeyin bir dijital ikizi olacak. Bu trend önce uzay teknolojileri alanında kullanılmaya başlansa da günümüzde tasarım, mühendislik ve imalat alanlarında oldukça geniş bir uygulama alanı bulmuş durumda. Kullanım sahaları ise giderek genişliyor.

Gerçek dünyada yapılması pahalı veya riskli olan denemelerin hemen hepsi önce dijital ortamlarda analiz edildikten sonra fiziksel dünyaya aktarılıyor. Bu sayede çokça zaman ve maliyet tasarrufu sağlanıyor.

Peki bir düşünelim; gerçek hayatta en çok değer verdiğimiz, hakkında bir karar alırken en çok zorlandığımız şey nedir?

Sorunun cevabını bulmakta zorlananlar en yakındaki aynaya bir baksınlar ve herkes yakında tanışacağı dijital ikizine hazırlıklı olsun!

REFERANSLAR

Hakan Kahraman, ‘Nesnelerin İnterneti’nde Dijital İkizlerin Yükselişi’ , https://www.endustri40.com/nesnelerin-internetinde-dijital-ikizlerin-yukselisi/ , 2015.

ERP Haber, ‘Dijital İkiz Nedir?’ , https://www.erphaber.com.tr/dijital-ikiz-nedir/ , 2018.

Mehmet Ağrıklı, ‘Dijital İkiz Ve Derin Öğrenme’ , http://www.moment-expo.com/dijital-ikiz-ve-derin-ogrenme , 2018.

Siemens, ‘Dijital İkiz Teknolojisi’ , https://new.siemens.com/tr/tr/sirket/oncelikli-konular/dijitalizasyon/dijital-ikiz.html , 2019.

GE Türkiye, ‘Öngörü ve Verimliliğin Adı: Dijital İkiz’ , https://geturkiyeblog.com/ongoru-ve-verimliligin-adi-dijital-ikiz/ , 2018.

Suat Baysan, ‘Dijital İkiz – Nesnelerin İnterneti’ , https://arsiv.ideaport.org.tr/blog/dijital-ikiz-nesnelerin-interneti , 2016.

Bernard Marr, ‘What Is Digital Twin Technology – And Why Is It So Important?, Forbes, 2017.

Munish Sharma, ‘Role of Digital Twin in Automotive Industry’ , https://www.smmt.co.uk/2018/12/role-of-digital-twin-in-automotive-industry/ , 2018.

David Kadlecek, ‘Digital Twin’ , https://www-05.ibm.com/cz/watson-solution-market/pdf/WSM_DigitalTwin.pdf , IBM, 2018.

Microsoft Services, ‘The promise of a digital twin strategy’ , https://info.microsoft.com/rs/157-GQE-382/images/Microsoft%27s%20Digital%20Twin%20%27How-To%27%20Whitepaper.pdf , 2017.

IDC, ‘FutureScape: Worldwide Operations Technology 2017 Predictions’ , 2016.

One Reply to “DİJİTAL İKİZ (Digital Twin)”

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir